سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

زبانحال امام کاظم علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : محمد جواد شیرازی
نوع شعر : مدح و مرثیه
وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
قالب شعر : غزل

شبیه پیر کنعان نه، که من یوسف دو تا دارم           غم معصومه را دارم، به دل شوق رضا دارم

از این زندان به آن زندان جدا از اهل خود رفتم           در این شب ها هوای کوچ زین ویرانه را دارم


امان از سِجن هارون و امان از سندی ملعون           در این غربتکده دیوانی از درد و بلا دارم

به هم می‌ریزد احوال مرا با ناسزاهایش           خبر دارد که غیرت روی نام مرتضی دارم

زمان سجده می‌افتم شبیه یک عبا بر خاک           به درگاه خدایم روز و شب دست دعا دارم

شبانه قعر این گودال، سرپا ماندنم سخت است           نمی‌فهـمند انگاری که دردِ ساق پـا دارم

میان هر نمازم خوانده‌ام «عجل وفاتی» را           تمسک بر طریق مـادرم خـیرالنسا دارم

لبان تشنه‌ام مثل دو تا چوب است و حق دارم           اگر که گریه بر لبْ تشنۀ کرب و بلا دارم

به دور گردنم جای غل و زنجیر می‌سوزد           گریز روضه بر شاه ذَبـیحاً بِالْـقَـفـا دارم

نقد و بررسی

مصرع دوم بیت زیر ایراد وزنی دارد لذا اصلاح شد



از این زندان به آن زندان جدا از اهل خود رفتم           در این شب ها هوای کوچ از این ویرانه را دارم



بیت زیر به دلیل مغایرت روایی حذف شد زیرا طبق روایات معتبر زن کنیزی به زندان فرستاده شد نه زن بدکاره



برای هتک حرمت، سمت من بدکاره آوردند           دعا کردم به سجده رفت و شد حالا هوادارم



بیت زیر به دلیل مستند نبودن حذف شد زیرا بر اساس روایت شیخ صدوق؛ شیخ مفید و دیگران ( کمال الدین ج ۱ ص ۳۷؛ شیخ صدوق عیون اخبار الرضا ج ۱ ص ۹۱؛ ارشاد شیخ مفید ج ۲ ص ۳۰۲، الغیبه شیخ طوسی ص ۳۱، عمدة الطالب ص ۱۸۵، بحارالانوار ج ۴۸ ص ۲۳۴، منتهی الامال ص ۱۵۳۹)  سندی ملعون علیرغم غل و زنجیر کردن حضرت اما به گونه ای عمل کرده بوده و زهر به حضرت خورانیده بود که همه فکر کنند امام به مرگ طبیعی از دنیا رفته اند و حتی برای این کار افرادی را حاضر می کرد و با مشاهدۀ بدن حضرت که آثار جراحتی بر آن نبود شهادت می دادند که موسی بن جعفر به مرگ طبیعی از دنیا رفته است؛ البته عبارت ذِي السَّاقِ الْمَرْضُوضِ بِحَلَقِ الْقُيُودِ در صلوات خاصه حضرت « مصباح الزائر صفحه ۳۸۲ » آمده که به معنی ساق کبود شده با حلقه های آهن است نه اینکه پای حضرت شکسته باشد؛ در فرهنگ لغت کلمه « الْمَرْضُوضِ » به معنی « کبود شده » است و کلمه « شکسته شده » عبارت « اَلمَکسُور» می باشد؛ لذا علمایی همچون آیت الله الهی قمشه ای در ترجمه این بخش از مفاتیح عبارت « ساق مجروح شده » را بکار برده اند؛ البته بواسطه این حلقه های زنجیر و ... حضرت مورد شکنجه و آزار و اذیت قرار گرفتند؛ جهت اگاهی بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید



هزاران رد پا و چکمه بر روی عبا دارم           هـزاران رد شـلاقِ جـفـا زیـر عـبا دارم



کمی از چهره‌ام نیلی، کمی سرخ و کمی زرد است           شده رنگین کمان، رویم خزانِ رنگ ها دارم



بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت معتبر حذف شد زیرا همانطور که شیخ صدوق و دیگر علما در صفحات ۹۳ جلد ۱ عیون اخبار الرضا و ۳۸ جلد ۵ کمال الدین و ۲۲۷ جلد ۴۸ بحارالانوار نقل کرده اند امام را بر تابوتی قرار داده و بر دوش ۴ شرطه قرار دادند و....، جهت اگاهی بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید



تنم بر روی تخته پاره‌ای رفته ولی دیگر           کجا جای کفن تکه حصیر و بوریا دارم؟